Chọn tạo thành công ba giống lúa màu năng suất tương đương với lúa thường
TS Đào Minh Sô, Trưởng bộ môn chọn tạo giống cây trồng, Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam) đã cùng các cộng sự lai tạo thành công ba giống lúa màu đỏ (SR20), tím (SR21), đen (SR22), trong đó giống đỏ (SR20) năng suất cao nhất 8 tấn mỗi hecta, tương đương lúa thường.
Hiện giống SR20 và SR21 được đăng ký bảo hộ giống, lưu hành trong nước. Đây là thành quả của gần 10 năm nghiên cứu, chọn lọc, thử nghiệm cả trăm phép lai của khoảng 8 - 10 thế hệ để cuối cùng chọn ra được các giống lúa màu đạt các tiêu chí về độ thuần, năng suất, khả năng chống chịu bệnh, thành phần dinh dưỡng...
Theo TS Sô, lúa màu biểu hiện ở vỏ cám của hạt, chứa dinh dưỡng tốt cho sức khỏe như chất khoáng, vitamin, chất chống oxy hóa... Giống lúa này được chế biến thành các dạng gạo lứt dùng cho người ăn kiêng, người mắc các bệnh mạn tính do đó rất có tiềm năng trên thị trường. Tuy nhiên, nhược điểm là lúa có năng suất thấp do đặc tính hàm lượng diệp lục ít, làm giảm khả năng quang hợp. Ngoài ra, khi nấu thành cơm ăn không ngon vì không có độ dẻo như gạo trắng thông thường. Những nhược điểm này đã được nhóm tập trung khắc phục.
Công đoạn chọn lọc giống ứng với các tiêu chí đề ra được coi quan trọng nhất bởi nó quyết định thành công cho việc tạo giống mới bởi một giống được cho là thuần khi đạt các chỉ tiêu đồng đều về thời gian sinh trưởng, chiều cao, thời gian trổ bông... Mặc dù cải thiện được năng suất, nhưng yếu tố quan trọng nhất của lúa màu phải đạt có độ mềm dẻo, ngon khi ăn mới phù hợp khẩu vị của người dân.
Với giống SR20, thời gian thu hoạch trong 90 - 95 ngày, sản lượng 5 - 8 tấn mỗi ha, tương đương với lúa thường. Về độ dẻo, SR20 có hàm lượng amylose (chất có trong tinh bột) 17 - 18% thuộc nhóm mềm. Giống này có chỉ số đường huyết thấp, phù hợp người ăn kiêng, người giảm béo.
Giống SR21 có năng suất thấp hơn SR20 với khoảng 4 - 6 tấn mỗi ha, thời gian thu hoạch 100 - 105 ngày. Điểm mạnh của nó là có mùi thơm, chỉ số chuyển hóa đường thấp, hạt có độ dài 8 mm phù hợp thị hiếu tiêu thụ gạo hiện nay.
Còn giống SR22 năng suất khoảng 4 - 6 tấn, thời gian thu hoạch 95 ngày. Điểm mạnh của giống SR22 có hàm lượng anthocyanin cao nhất trong ba giống. Chất này có tác dụng hỗ trợ giúp cơ thể chống lại các tế bào oxy hóa, giúp phòng chống ung thư. Anthocyanin là chất chỉ có trong các loại gạo màu.
Ba loại lúa màu cũng rất phù hợp với nhiều vùng trồng, có khả năng chống chịu các loại bệnh phổ biến như đạo ôn, bạc lá, rầy nâu...Với gạo trắng, khi lúa đạt độ chín 85% là thu hoạch. Riêng lúa màu, nông dân cần đợi trên 95% mới thu. Vì ở giai đoạn này lúa màu mới hoàn toàn tích lũy đầy đủ màu sắc, chất dinh dưỡng.