Điểm cốt lõi để xây dựng Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương

Nội dung đồ án quy hoạch do đơn vị tư vấn nước ngoài đề xuất có nhiều điểm đột phá, sáng tạo, với những kỳ vọng để xây dựng đô thị Bắc Ninh có tính cạnh tranh nổi trội, trở thành một cực của vùng Thủ đô. Tiền đề để xác định nội dung quy hoạch xuất phát từ việc xác định mục tiêu về năng lực cạnh tranh, xây dựng thương hiệu đô thị để tạo sức hút, từ đó xác định quy mô, tính chất đô thị theo mục tiêu phát triển của từng thời kỳ. Có thể nói chính yếu tố năng lực cạnh tranh của đô thị Bắc Ninh sẽ tạo ra năng suất tụ hội đô thị.

Năng lực cạnh tranh của đô thị không thể tách rời các yếu tố về kinh tế theo mô hình cạnh tranh của Michael Porter, GS Đại học Havard danh tiếng của Hoa Kỳ, cha đẻ của lý thuyết lợi thế cạnh tranh hiện đại. Do đó không gian đô thị Bắc Ninh phải hàm chứa những “khu nhân” mà ở đó tạo nên các kết nối và hội tụ tạo nên cụm liên kết ngành. Trong điều kiện Bắc Ninh với tầm nhìn phát triển đến năm 2030 đã đề ra là hội tụ giữa các tập đoàn đa quốc gia, trung tâm công nghiệp công nghệ cao, đào tạo nhân lực chất lượng cao, phát triển dịch vụ và doanh nghiệp nhỏ và vừa…

Như vậy cụm liên kết ngành trên địa bàn Bắc Ninh cần hướng tới chính là cụm liên kết ngành sáng tạo, liên kết của các tổ hợp ngành, lĩnh vực, cơ sở hạ tầng và hoạt động nghiên cứu và triển khai (R&D), các trường đại học và mạng lưới đổi mới sáng tạo. Quy hoạch đô thị Bắc Ninh cần xác định phạm vi để tạo không gian kết nối và phát triển cụm liên kết ngành sáng tạo. Cho đến thời điểm này ở Việt Nam, chưa nơi nào đặt ra đầu bài cho quy hoạch đô thị trong mối liên hệ với việc hình thành cụm liên kết ngành sáng tạo. Do đó đây là điểm cốt lõi và đặc sắc để đô thị Bắc Ninh trở thành đô thị tự lập, tri thức, sáng tạo, bên cạnh các yếu tố truyền thống được phát huy, và hơn thế nữa, truyền thống được phát huy trong điều kiện thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Khi đó đô thị Bắc Ninh mới đủ năng lực cạnh tranh, tạo sức hút và sức sống để phát triển nhanh và bền vững trong xu thế tái cơ cấu kinh tế. Đó chính là điểm cốt lõi để xây dựng Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.

Để đô thị có sức cạnh tranh, cần phải quy hoạch và triển khai thực hiện quy hoạch với chương trình marketing phát triển đô thị. Marketing phát triển đô thị chính là một dạng marketing địa phương với 6 chữ P (Product-sản phẩm, Price-giá cả, Place-phân phối, Promotion-khuếch trương, Power-chính quyền, Public-công chúng). Trong đồ án quy hoạch hiện nay mới làm rõ được 2 chữ P là Product và Power và cần xác lập thêm 4 chữ P còn lại. Rõ ràng ở đây cần bổ sung những cách tiếp cận mới, nhất là trong thiết kế đô thị và quy hoạch chi tiết. Bài toán chi phí-lợi ích trong thiết kế đô thị và quy hoạch phân khu phải đặt ra như là căn cứ quan trọng, quyết định tính khả thi. Đây là phương pháp để lựa chọn phương án và triển khai quy hoạch.

Quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh là một trong những dấu ấn lớn từ khi tái lập tỉnh đến nay. Nhận dạng được các yếu tố tạo nên năng lực cạnh tranh sẽ quyết định tính khả thi của đồ án quy hoạch, trong đó cụm liên kết ngành sáng tạo sẽ là nền tảng của đô thị Bắc Ninh có tính cạnh tranh và marketing phát triển đô thị sẽ tạo ra những cách thức để lựa chọn và duy trì năng lực cạnh tranh đó của đô thị Bắc Ninh trong tương lai.

TS. Nguyễn Phương Bắc (Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển kinh tế xã hội Bắc Ninh).