Liệu pháp tế bào gốc: cơ hội mới trong điều trị thoái hóa võng mạc

Rối loạn thoái hóa võng mạc (RDD) là bệnh lý phổ biến, gây tổn thương cho các tế bào thần kinh võng mạc và thụ thể ánh sáng. Mặc dù các phương pháp điều trị thông thường đã được áp dụng, nhưng hiệu quả phục hồi và tái tạo võng mạc vẫn còn hạn chế. Tế bào gốc được nghiên cứu như một giải pháp tiềm năng, giúp hỗ trợ sự sống còn của các tế bào võng mạc còn lại và ức chế tình trạng viêm.

Các nghiên cứu cho thấy, tế bào gốc khi được tiêm vào cơ thể có khả năng sống sót và phục hồi chức năng cho các tế bào võng mạc bị tổn thương. Tăng cường biểu hiện dấu hiệu võng mạc và kéo dài sự sống sót của các thụ thể ánh sáng đã được ghi nhận trong các mô hình động vật. Tiêm tế bào gốc vào nhãn cầu còn giúp giảm viêm và tổn thương võng mạc, cho thấy tiềm năng đáng kể trong việc điều trị thoái hóa võng mạc.

Có nhiều loại tế bào gốc có thể được sử dụng trong điều trị thoái hóa võng mạc:

Tế bào gốc phôi (ESC): Tế bào vạn năng có nguồn gốc từ phôi, nhưng việc sử dụng chúng gặp phải những vấn đề về y đức và phản ứng miễn dịch.

Tế bào gốc đa năng cảm ứng (iPSC): Là tế bào gốc đa năng có thể được tạo ra từ chính người bệnh, tuy nhiên chúng cũng có nhược điểm như “trí nhớ biểu sinh,” có thể dẫn đến các tế bào bất thường.

Tế bào gốc trung mô (MSC): Dễ thu nhận và nuôi cấy, MSC có tiềm năng biệt hóa thành tế bào biểu mô võng mạc và biểu hiện các đặc tính chống viêm. Nghiên cứu cho thấy việc tiêm MSC có thể cải thiện chức năng của tế bào võng mạc mà không gây ra phản ứng phụ nghiêm trọng.

Nhiều nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng liệu pháp tế bào gốc có thể cải thiện thị lực cho bệnh nhân bị thoái hóa võng mạc. Ví dụ, nghiên cứu của Takahashi cho thấy tế bào biểu mô võng mạc (RPE) được tạo ra từ iPSC giúp ổn định thị lực sau can thiệp. Một nghiên cứu tổng hợp gần đây cho thấy cải thiện thị lực rõ rệt ở những bệnh nhân thoái hóa võng mạc thể ướt sau khi tiêm tế bào gốc.

Liệu pháp tế bào gốc đang mở ra nhiều cơ hội mới trong điều trị thoái hóa võng mạc. Mặc dù vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết, như tối ưu hóa quy trình phẫu thuật và quản lý các rủi ro tiềm ẩn, nhưng sự phát triển của công nghệ tế bào gốc cho thấy hứa hẹn lớn trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống cho những người bị ảnh hưởng bởi tình trạng này.